Thủ tục xin cấp số nhà mặc dù không quá phức tạp, nhưng trong quá trình thực hiện thủ tục này, người dân ở Thành phố Hồ Chí Minh cũng gặp phải những khó khăn, vướng mắc. Xin cấp chứng nhận về số nhà là một nhu cầu hành chính thông thường; của người dân. Nhà nước cũng ban hành những chính sách tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân khi cấp Chứng nhận số nhà, kể cả cấp số nhà theo kế hoạch của Ủy ban nhân dân quận, huyện hoặc theo yêu cầu của tổ chức, cá nhân.
Ngày 31/5/2012, Ủy ban nhân dân thành phố đã có Quyết định số 22/2012/QĐ-UBND ban hành Quy chế đánh số và gắn biển số nhà trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Nội dung Quy chế này được căn cứ vào Quyết định số 05/2006/QĐ-BXD ngày 08/3/2006 của Bộ Xây dựng và căn cứ vào tình hình thực tế của thành phố, trên cơ sở kế thừa kết quả thực hiện Quyết định số 1958/1998/QĐ-UB-QLĐT ngày 13/4/1998 của Ủy ban nhân dân thành phố.
Nhiều người dân chưa được cấp chứng nhận quyền sở hữu căn nhà nhưng vẫn có nhu cầu được cấp biển số nhà để thực hiện các giao dịch dân sự thuận tiên hơn.
Tại Quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 22/2012/QĐ-UBND có một số quy định như sau:
1. Về phạm vi điều chỉnh: thủ tục xin cấp chứng nhận số nhà, xin cấp số nhà ở tp HCM,
Tại Điều 2 Quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 22/2012/QĐ-UBND, có quy định về phạm vi điều chỉnh như sau:
“1. Phạm vi điều chỉnh:
a) Khu dân cư mới xây dựng chưa đánh số nhà;
b) Khu dân cư hiện hữu nhưng số nhà không trật tự, cần sắp xếp lại cho khoa học, nhà trên các tuyến đường mới được đặt, đổi tên đường;
c) Theo yêu cầu của tổ chức, cá nhân”.
Căn cứ theo quy định nêu trên, phần lớn địa bàn thành phố là khu vực dân cư hiện hữu, đã có hệ thống số nhà ổn định, thì vẫn giữ nguyên trật tự số nhà hiện nay, không phải thực hiện việc sắp xếp lại.
Quy chế này chỉ áp dụng đối với một số khu vực trên địa bàn thành phố, gồm: Khu dân cư mới xây dựng chưa đánh số nhà; khu dân cư hiện hữu nhưng số nhà không trật tự, cần sắp xếp lại cho khoa học, nhà trên các tuyến đường mới được đặt, đổi tên đường; hoặc theo yêu cầu của tổ chức, cá nhân.
Căn cứ Quyết định số 22/2012/QĐ-UBND nêu trên và căn cứ tình hình thực tế, Ủy ban nhân dân các quận, huyện sẽ xây dựng Kế hoạch triển khai, trong đó có xác định cụ thể các khu vực cần triển khai thực hiện trên địa bàn của từng quận, huyện.
2. Về đối tượng không đánh số và gắn biển số nhà:
Tại Điều 2 Quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 1958/1998/QĐ-UB-QLĐT quy định: “Tất cả nhà đều được cấp số nhà, kể cả những nhà chưa có giấy tờ hợp lệ về quyền sở hữu”.
Trong quá trình triển khai thực hiện trên địa bàn thành phố, các quận, huyện có phản ảnh tình trạng nhà xây dựng không phép trong khu vực cấm xây dựng, chủ hộ xin cấp số nhà, thậm chí xin cấp số nhà cho nhà đã có Quyết định giải tỏa nhà của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Một số trường hợp nhận thức không đầy đủ, khi sang nhượng các loại nhà trên, lại xem Quyết định cấp số nhà như một chứng từ chứng minh tính hợp lệ về quyền sở hữu của căn nhà.
Căn cứ quy định tại Quyết định số 05/2006/QĐ-BXD ngày 08/3/2006 của Bộ Xây dựng, tại Khoản 3 Điều 2 Quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 22/2012/QĐ-UBND có quy định như sau:
“3. Đối tượng không đánh số và gắn biển số nhà: nhà ở, công trình xây dựng được xây dựng không phép trong khu vực cấm xây dựng theo quy định của pháp luật về xây dựng”.
3. Về chiều đánh số nhà: thủ tục xin cấp chứng nhận số nhà, xin cấp số nhà ở tp HCM,
Quy định về chiều đánh số nhà tại Quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 22/2012/QĐ-UBND kế thừa toàn bộ chiều đánh số nhà được quy định tại Quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 1958/1998/QĐ-UB-QLĐT, đồng thời có bổ sung các nội dung quy định như sau:
- Bổ sung quy tắc về chiều đánh số nhà, trong đó quy định chiều đánh số nhà đối với 4 loại đường, là cơ sở để xác định chiều đánh số nhà tại từng khu vực trên địa bàn thành phố, giải quyết một cách căn cơ việc xác định chiều đánh số nhà cho từng tuyến đường, được quy định tại Điểm 3.1 Điều 6, cụ thể như sau:
“3.1. Quy tắc về chiều đánh số nhà:
a) Đối với đường hướng về gốc chuẩn (hướng tâm): chiều đánh số nhà là chiều từ gốc chuẩn trở ra.
b) Đối với đường vành đai: chiều đánh số nhà ngược chiều quay kim đồng hồ.
c) Các loại đường khác: chiều đánh số nhà bắt đầu từ nhà sát với đường có lộ giới lớn nhất; các đường song song nhau thì lấy theo chiều đánh số nhà của đường có lộ giới lớn nhất.
d) Đối với đường nội bộ trong khu dân cư thì chiều đánh số nhà bắt đầu từ nhà đầu đường nội bộ sát với đường chính đến nhà cuối đường nội bộ. Trường hợp đường nội bộ thông ra hai đường chính thì chiều đánh số nhà bắt đầu từ nhà sát với đường chính có lộ giới lớn hơn”.
- Kế thừa toàn bộ chiều đánh số nhà được quy định tại Quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 1958/1998/QĐ-UB-QLĐT, chỉ bổ sung thêm gốc chuẩn là Rạch Nhảy đối với chiều đánh số nhà trên địa bàn quận 8, được quy định tại Điểm 3.2 Điều 6, cụ thể như sau:
“3.2. Xác định gốc chuẩn và chiều đánh số nhà cụ thể:
a) Khu vực trung tâm thành phố và khu đô thị hóa phía Tây, phía Bắc và Tây – Bắc, Tây - Nam thành phố, gồm các quận, huyện: 1, 3, 4, 5, 6, 8, 10, 11, 12, Phú Nhuận, Bình Thạnh, Tân Bình, Tân Phú, Gò Vấp, Hóc Môn, Bình Tân, Bình Chánh, Củ Chi: chiều đánh số nhà là Đông - Tây, Nam - Bắc, gốc chuẩn Kênh Đôi, Kênh Tẻ.
b) Khu đô thị phía Đông, Đông Bắc thành phố, gồm các quận: 2, 9, Thủ Đức: chiều đánh số nhà là Tây - Đông, Nam - Bắc, gốc chuẩn là sông Sài Gòn và một phần sông Đồng Nai.
c) Khu đô thị phía Nam, Đông – Nam thành phố, gồm quận 7, 8, huyện Nhà Bè, Cần Giờ, quận Bình Tân, huyện Bình Chánh: chiều đánh số nhà là Đông - Tây, Bắc - Nam, trong đó:
- Quận 8: gốc chuẩn là sông Sài Gòn và Kênh Tẻ - Kênh Tàu Hủ - Rạch Nhảy;
- Các quận 7, Bình Tân, huyện Nhà Bè, Cần Giờ, Bình Chánh: gốc chuẩn là sông Sài Gòn và Kênh Đôi - Kênh Tẻ.
4. Về biển số nhà: thủ tục xin cấp chứng nhận số nhà, xin cấp số nhà ở tp HCM,
Tại Quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 22/2012/QĐ-UBND có nội dung quy định mới là Chương III gồm có 4 Điều, quy định thống nhất về quy cách, nội dung, các loại và quy định về gắn biển số nhà, trong đó Điều 18 quy định về Quy cách của biển số nhà như sau:
“1. Màu sắc và chất liệu của biển số nhà:
a) Đối với biển số nhà mặt tiền đường, nhà trong hẻm, biển số căn hộ, biển số tầng nhà, biển số cầu thang: nền biển số màu xanh lam sẫm, chữ và số màu trắng, đường chỉ viền màu trắng; được làm bằng mica dày 05mm.
b) Đối với biển tên khu chung cư, cư xá và lô chung cư, dãy cư xá: Chủ đầu tư thiết kế cụ thể cho từng dự án nhằm đảm bảo tính hài hòa và vẻ mỹ quan cho các khu chung cư, cư xá và lô chung cư trong dự án. Giao Ủy ban nhân dân quận, huyện có ý kiến thỏa thuận với chủ đầu tư về màu sắc, chất liệu và kích thước của các biển tên này trước khi gắn biển.
2. Kích thước các loại biển số nhà
(chiều rộng x chiều cao):
a) Biển số nhà mặt tiền đường và nhà trong hẻm: 260mm x 160mm;
b) Biển số nhà cư xá; biển số căn hộ: 180mm x 100mm;
c) Biển số tầng nhà, tầng hầm, cầu thang khu chung cư, cao ốc: 300mm x 300mm”.
5. Về lệ phí cấp biển số nhà theo yêu cầu: thủ tục xin cấp chứng nhận số nhà, xin cấp số nhà ở tp HCM,
Lệ phí cấp biển số nhà được quy định tại Khoản 2 Điều 21 Quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 22/2012/QĐ-UBND, quy định tổ chức, cá nhân có yêu cầu được cấp biển số nhà phải nộp lệ phí theo quy định tại Quyết định số 99/2009/QĐ-UBND ngày 22/12/2009 Ủy ban nhân dân thành phố về thu lệ phí cấp biển số nhà trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, cụ thể như sau:
- Lệ phí cấp mới số nhà: 30.000đ/ 1 biển số nhà;
- Lệ phí cấp lại số nhà: 20.000đ/ 1 biển số nhà.
6. Về cấp Chứng nhận số nhà: thủ tục xin cấp chứng nhận số nhà, xin cấp số nhà ở tp HCM,
Theo quy định tại Điều 19 và Điều 20 Quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 22/2012/QĐ-UBND, Ủy ban nhân dân quận, huyện sẽ cấp Chứng nhận số nhà thay thế cho các Quyết định cấp số nhà, Quyết định đổi số nhà… được quy định tại Quyết định số 1958/1998/QĐ-UB-QLĐT. Trong đó, Chứng nhận số nhà không phải là sản phẩm của thủ tục hành chính mà chỉ là kết quả giải quyết một nhu cầu hành chính thông thường; hình thức, nội dung của Chứng nhận số nhà nhằm khẳng định Chứng nhận số nhà chỉ mang tính chất nghiệp vụ là đánh số nhà, không có giá trị chứng nhận quyền sở hữu của căn nhà; đồng thời, các cơ quan Nhà nước có liên quan sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân khi cấp Chứng nhận số nhà, kể cả cấp số nhà theo kế hoạch của Ủy ban nhân dân quận, huyện hoặc theo yêu cầu của tổ chức, cá nhân.